Czym jest cewnik, po co się go zakłada? Ile płynów powinien przyjmować Podopieczny by uniknąć infekcji dróg moczowych? Jak często należy wymieniać cewnik?
Cewnik jest cienką rurką stosowaną w celu odprowadzania moczu z pęcherza moczowego. Może być zakładany do pęcherza przez cewkę moczową albo przez powłoki brzuszne, czasowo lub na stałe.
Zarówno cewnik założony przez cewkę moczową, jak i ten na stałe przez powłoki brzuszne, podłączone są do plastikowego worka do zbiórki moczu. Worki zaopatrzone są w zaworek do wypuszczania moczu. W najnowszych typach worków na mocz zainstalowano blokady zapobiegające cofaniu się moczu z worka do pęcherza. Jednym z częściej stosowanych cewników jest cewnik Foley’a – wprowadzony przez cewkę moczową, zakładany i zmieniany przez lekarza lub pielęgniarkę, w warunkach ambulatoryjnych lub w domu podopiecznego. Cewnik na stałe przechodzący przez powłoki brzuszne jest zakładany w warunkach szpitalnych.
U większości osób cewnik założony do pęcherza powoduje ból lub pieczenie w cewce moczowej oraz uczucie parcia na mocz. Po pewnym czasie nieprzyjemne odczucia ustępują.
Wskazówki pielęgnacyjne
Cewnik traktujemy jako integralną część ciała podopiecznego, zatem musimy dbać o utrzymanie go w czystości. Myjemy go ciepłą wodą z mydłem podczas kąpieli lub pod prysznicem, wykonując ruchy od cewnika w kierunku worka na mocz. Eliminujemy w ten sposób ryzyko przeniesienia bakterii w kierunku cewki moczowej. Senior powinien pić ok. 2 litrów wody dziennie, aby zapobiec infekcji dróg moczowych poprzez wypłukiwanie bakterii.
Pamiętajmy, aby worek do zbiórki moczu był umieszczony poniżej poziomu pęcherza, gwarantuje to bowiem niskie ciśnienie w układzie i zapobiega cofaniu się moczu do pęcherza. Cewnika i wężyka łączącego go z workiem do zbiórki moczu nie wolno zaginać. Worek na mocz powinien być zmieniany co najmniej raz na 14 dni ze względu na coraz szybsze namnażanie się w nim bakterii mogących powodować zakażenie dróg moczowych.
O czym należy pamiętać?
- o unikaniu odłączania worka od cewnika; jeśli jest to konieczne, końcówkę worka i cewnika trzeba dokładnie zdezynfekować,
- o unikaniu trzymania cewnika otwartego, naraża to podopiecznego na przedostanie się bakterii do dróg moczowych,
- o opróżnianiu w miarę możliwości worka po każdym napełnieniu i koniecznie opróżnieniu pełnego worka, zapobiega to namnażaniu bakterii mogących wywołać stan zapalny,
- o codziennej higienie okolicy ujścia cewki oraz zewnętrznej części cewnika,
- o podawaniu podopiecznemu dużej ilości płynów (2–3 litry dziennie), możemy podawać soki z żurawiny, czarnej porzeczki, zalecane w profilaktyce zakażeń dróg moczowych,
- o obserwowaniu, czy mocz pojawia się regularnie i czy nie ma w nim krwi.
Każdy objaw zakażenia, zapchania się czy też wycieku obok cewnika uznajemy za wskazanie do jego wymiany i niezwłocznie informujemy o tym odpowiednie służby medyczne.