Rany przewlekłe u osób starszych
Oceń ten artykuł
Ranami przewlekłymi nazywamy trudno gojące się rany, które bez specjalistycznego leczenia nie są w stanie się zabliźnić.
Rodzaje ran przewlekłych
- Owrzodzenia żylne podudzi – ich powstawanie związane jest z zaburzeniami krążenia. W wyniku przewlekłej niewydolności układu żylnego kończyn dolnych, najczęściej na łydkach lub w okolicach kostek, powstają owrzodzenia. Mają one postać długo tworzących się, otwartych uszkodzeń skóry. Występują głównie u osób po 60. roku życia, ale zdarzają się też u osób młodszych.
- Odleżyny – na tle długotrwałego lub powtarzającego się ucisku, tarcia, lub obu tych czynników jednocześnie, dochodzi do miejscowego uszkodzenia skóry i znajdującej się pod nią tkanki, a w konsekwencji do ich obumierania i ubytku. Najbardziej narażone na powstawanie odleżyn są osoby długotrwale unieruchomione, u których dochodzi do ciągłego ucisku tkanek miękkich. Odleżyny to rany niezwykle trudne do leczenia. Często dochodzi do ich zakażenia i martwicy tkanek, a w przypadkach skrajnych zaniedbań mogą nawet przyczynić się do zakażenia całego organizmu seniora i jego śmierci. W naszej pracy najważniejsze jest, żeby zapobiegać powstaniu odleżyn u osoby leżącej, ponieważ ich powstawanie często może być wynikiem nieodpowiedniej troski o podopiecznego.
- Zespół stopy cukrzycowej – to jedno z najpoważniejszych powikłań, które dotyka wielu diabetyków. Często zdarza się, że nawet leczenie nie przynosi rezultatów – wówczas chorzy skazani są na amputacje palców, większej części stopy lub całkowitego jej usunięcia. Schorzenie następuje w wyniku uszkodzenia naczyń krwionośnych, które prowadzi do pogorszenia ukrwienia w stopie a w rezultacie do jej niedotlenienia i martwicy.
U chorego dochodzi do charakterystycznego zaburzenia czucia bólu w stopie, braku reakcji na zbyt wysoką temperaturę wody, w której moczy stopy, a także osłabienia odporności, które sprzyja szybkiemu rozwojowi zakażenia nawet przy drobnym skaleczeniu.
Inne rodzaje ran przewlekłych
- oparzenia (w tym termiczne, chemiczne),
- owrzodzenia nowotworowe (pozostawiają trudno gojące się rany).
Każda rana przewlekła, bez względu na rodzaj i rozległość, niesie ze sobą cierpienie fizyczne – z reguły jest to silny ból, ale powoduje również dyskomfort psychiczny, który wywołany jest m.in. nieprzyjemnym, ostrym zapachem wydostającym się z rany. Zapach ten jest następstwem zakażenia tkanek martwiczych skóry, tkanki podskórnej, a nawet mięśni i kości.
W związku z tym, podopieczni z takimi schorzeniami wstydzą się przebywać z innymi, czują się wyobcowani i samotni, czasami sami brzydzą się swoich ran i popadają w depresję.
Opieka
W opiece nad podopiecznym z raną przewlekłą należy:
- nie okazywać niechęci nawet, jeśli zapach rany jest dla nas wyjątkowo nieprzyjemny,
- stosować się do zaleceń lekarskich przy codziennej higienie podopiecznego,
- mówić o postępie gojenia i podtrzymywać seniora na duchu,
- nie zmieniać opatrunku ani go nie zdejmować, opatrunkiem zawsze zajmuje się wykwalifikowana pomoc medyczna.
