Reumatyzm u osób starszych
W potocznym rozumieniu na reumatyzm cierpi każdy, kto skarży się m.in. na uciążliwe bóle mięśni i stawów czy problemy z poruszaniem się, które najbardziej odczuwalne są jesienią – częste zmiany pogody, gwałtownie obniżająca się temperatura oraz rosnący poziom wilgoci w powietrzu wpływają niekorzystnie na nasz układ ruchu. Jednak dolegliwości, które nazywamy reumatyzmem nie są jednostką chorobową, ale objawami, które charakteryzują ponad 200 różnych chorób reumatycznych, między innymi:
Reumatoidalne Zapalenie Stawów (RZS)
Jest to przewlekła, zapalna choroba immunologiczna, w której komórki układu odpornościowego błędnie identyfikują jako obce niektóre komórki własnego organizmu i rozpoczynają procesy prowadzące do ich niszczenia.
Choroba zwyrodnieniowa stawów i kręgosłupa
Dotyka najczęściej osoby starsze, w większości kobiety. Jednakże choroba zwyrodnieniowa może występować także u osób młodych, których stawy narażone są na przeciążenia, np. u osób z nadwagą, wysokich, wykonujących ciężkie prace fizyczne, przebywających długo w niskich temperaturach.
Zesztywniające Zapalenie Stawów Kręgosłupa (ZZSK)
Choroba występuje częściej u mężczyzn, jest przewlekła, a z czasem stan podopiecznego się pogarsza. Postępujące zmiany w całym kręgosłupie powodują, że sylwetka seniora jest coraz bardziej pochylona do przodu i usztywniona.
Przyczyny chorób mogą być różne i różne stosuje się leczenie. Nas jednak interesuje bardziej, w jaki sposób my, opiekunowie, możemy pomóc podopiecznemu dotkniętemu objawami reumatyzmu.
Profilaktyka
Zacznijmy od profilaktyki:
- zadbajmy o prawidłowe żywienie seniora, które pozwoli kontrolować jego masę ciała – nadwaga obciąża stawy, a obniżenie masy ciała o 5 kg może zmniejszyć ryzyko choroby aż o 50%,
- korygujmy wady postawy u podopiecznego – zwróćmy uwagę, aby zachowywał prostą postawę, np. aby podczas siedzenia nie zakładał nogi na nogę,
- zwracajmy uwagę, aby podopieczny prawidłowo odciążał chore stawy, np. jeśli senior używa laski, powinna znajdować się ona po przeciwnej stronie chorego stawu,
- pomagajmy podopiecznemu przy przenoszeniu, dźwiganiu cięższych przedmiotów, ograniczajmy wykonywanie przez niego tych czynności,
- zadbajmy o umiarkowaną aktywność fizyczną seniora z uwzględnieniem odpoczynku odciążającego stawy.
Podopieczny chory na reumatyzm najczęściej bardzo cierpi nad ranem lub w nocy. Jest to spowodowane nagromadzaniem się płynów w torebkach stawowych, które podczas snu są nieruchome. Stawy podopiecznego są wtedy opuchnięte i zesztywniałe. Czasami senior nie chce kłaść się spać, ponieważ obawia się bólu, który go obudzi.
Postarajmy się mu pomóc stosując proste metody z zakresu fizjoterapii:
- Wieczorem, tuż przed snem zastosujmy ciepłą kąpiel z dodatkiem olejku sosnowego lub naparu z rozmarynu.
- Zachęcajmy podopiecznego, aby w ciągu dnia uczestniczył w pracach usprawniających ruch, takich jak: lekkie prace domowe, robótki na szydełku, składanie gazet.
Codzienną pracą z podopiecznym, poprzez ćwiczenia i systematyczne wspieranie seniora w wierze w jego własne siły, możemy zdecydowanie poprawić jego stan. Wspierając podopiecznego, nie rozbudzajmy w nim wielkich nadziei, zauważajmy poprawę i zwracajmy na nią uwagę seniora.
Metodą małych kroków i cierpliwością starajmy się zachęcić podopiecznego do wspólnych ćwiczeń.
