Inkontynencja – nietrzymanie moczu u seniorów

25 lutego 2022 Redakcja Promedica24
Oceń ten artykuł

Osoba cierpiąca na inkontynencję nie jest w stanie samodzielnie i świadomie kontrolować momentu oddawania moczu bądź stolca, co znacznie utrudnia normalny udział w życiu społecznym. Problem ten częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn.

Rodzaje inkontynencji

Pierwszy, najbardziej ogólny podział inkontynencji:

  • Inkontynencja moczowa polega na niekontrolowaniu oddawania moczu.
  • Inkontynencja kałowa to niekontrolowanie oddawania kału.

Środki pomocnicze

Jak dobieramy odpowiednie środki pomocnicze dla podopiecznego cierpiącego na inkontynencję?

Wybór odpowiedniego środka zabezpieczającego jest bardzo istotny – od niego zależy komfort osoby dotkniętej tym problemem. W przypadku stosowania pieluchomajtek ważnym elementem jest ustalenie ich rozmiaru tak, aby po założeniu były one optymalnie dopasowane do ciała. Za mała pielucha będzie uwierać i może powodować nieprzyjemne otarcia w pachwinach, jeśli będzie za duża, prawdopodobnie będzie przeciekać z boku. Dla maksymalnego zabezpieczenia można dodatkowo zabezpieczyć łóżko miękkim podkładem higienicznym. Pierwszym krokiem do ustalenia, jakiego wyboru powinniśmy dokonać, jest określenie stopnia inkontynencji występującej u podopiecznego.

Stopnie inkontynencji

Wyróżniamy następujące stopnie inkontynencji:

  • Inkontynencja lekka i średnia
  • Inkontynencja ciężka i bardzo ciężka

Inkontynencja lekka i średnia

W wyniku niepełnej kontroli czynności oddawania moczu dochodzi do mimowolnego wyciekania moczu w małych lub umiarkowanych ilościach. Zaburzenia oddawania moczu mogą wystąpić w skutek np. nietrzymania moczu z parcia, które charakteryzuje się częstym uczuciem parcia na pęcherz. Popuszczanie moczu u osób starszych, niezależnie od płci, powodowane jest wówczas m.in. starczym osłabieniem zwieraczy – mięśni zamykających miejsca ujścia moczu, a dodatkowo potęgowane jest niemożliwością szybkiego znalezienia się w toalecie. Charakterystyczne nietrzymanie moczu przy wysiłku fizycznym, podczas kaszlu czy kichania związane jest z osłabieniem mięśni miednicy. Dolegliwość ta występuje najczęściej u kobiet, ale także u osób z nadwagą oraz osób starszych. Najczęstszą przyczyną inkontynencji moczowej u mężczyzn jest przerost gruczołu krokowego, czyli prostaty.

Osobom z inkontynencją lekką, u których dochodzi do popuszczania moczu w niewielkich ilościach, zaleca się stosowanie wkładek anatomicznych, które wyglądem przypominają zwykłe podpaski, jednak dzięki specjalnej budowie zapewniają dużo większą chłonność i bezpieczeństwo.

Osobom aktywnym, częściowo kontrolującym oddawanie moczu, zaleca się stosowanie pieluch anatomicznych, które mocuje się za pomocą majtek siatkowych lub pieluch z elastycznym pasem, które można ściągnąć i ponownie złożyć bądź też majtek chłonnych, przypominających zwykłą bieliznę – są one bardzo wygodne i łatwe w użyciu.

Inkontynencja ciężka i bardzo ciężka

Jest to dysfunkcja organizmu, która najczęściej łączy problem nietrzymania moczu z inkontynencją kałową. Osobom unieruchomionym zaleca się stosowanie pieluchomajtek zamykanych z obu stron przylepcami, które dają optymalną ochronę zarówno przy średniej, jak i ciężkiej inkontynencji.

Technika zakładania pieluchomajtek u osoby leżącej

Przed rozpoczęciem czynności toaletowych stwórzmy przyjazną atmosferę. Dla chorego jest to krępująca sytuacja, starajmy się minimalizować jego dyskomfort.

Każdorazowo przy zmianie pieluchomajtek załóżmy rękawiczki jednorazowe.

Przed założeniem pieluchomajtek należy je rozłożyć i strzepać, aby nabrały właściwego kształtu, wówczas łatwiej będzie je założyć i będą lepiej dopasowane.

Obróćmy chorego na bok i podłóżmy pod chorego pieluchomajtki, po uprzednim dokonaniu czynności pielęgnacyjnych. Uwaga! Pamiętajmy o podwinięciu skrzydła pieluchomajtek, by umożliwić ich późniejsze wyjęcie spod chorego po obróceniu go na plecy. Nawet gdy chory jest osobą otyłą, przy pomocy odpowiedniej techniki opiekun jest w stanie wykonać higienę samodzielnie.

Pamiętajmy o zabezpieczeniu łóżka drabinką lub krzesłami po stronie przeciwnej do tej, po której stoimy.

Przed założeniem pieluchomajtek należy je rozłożyć i strzepać, aby nabrały właściwego kształtu, wówczas łatwiej będzie je założyć i będą lepiej dopasowane.

Obróćmy chorego na bok i podłóżmy pod chorego pieluchomajtki, po uprzednim dokonaniu czynności pielęgnacyjnych. Uwaga! Pamiętajmy o podwinięciu skrzydła pieluchomajtek, by umożliwić ich późniejsze wyjęcie spod chorego po obróceniu go na plecy.

Chorego połóżmy na plecach, wyprostujmy mu nogi i wyciągnijmy podwinięte skrzydło pieluchomajtek (rys. 1).

Dopasujmy do krocza wyciągniętą przednią część pieluchomajtek.

Pieluchomajtki umocujmy elastycznymi rzepami przylepnymi, począwszy od dolnego zapięcia, które przyczepia się lekko skośnie do góry (rys. 2).

Kiedy umocowane zostaną dolne zapięcia, umocujmy górne przylepcorzepy, dopasowując pieluchomajtki do talii (rys. 3).

Po zapięciu pieluchomajtek upewnijmy się, czy prawidłowo przylegają do ciała, czy nie są zwinięte falbanki i czy w żadnym miejscu nie uciskają podopiecznego (rys. 4).

Pielęgnacja skóry przy inkontynencji

Pielęgnacja skóry osoby cierpiącej na inkontynencję wymaga odpowiedniej higieny, która umożliwia uniknięcie niepożądanych problemów skórnych oraz sprawia, że podopieczny ma lepsze samopoczucie i większy komfort, a także zapobiega zakażeniom dróg moczowych.

Pamiętajmy, aby wszystkie zabiegi pielęgnacyjne wykonywać ze szczególną uwagą tak, aby nie podrażniać skóry.

  1. Kontrola stanu wilgotności pieluchy. Skóra podopiecznego, który długi czas przebywa w zbyt wilgotnej pielusze, narażona jest na podrażnienia, odparzenia i odleżyny.
  2. Zmiana pieluchy wtedy, kiedy zostanie ona zanieczyszczona tak, że niemożliwe jest dalsze jej użytkowanie.
  3. Zmiana pieluchy każdorazowo po oddaniu stolca, co pozwala zapobiegać powstawaniu niepotrzebnych podrażnień skóry u osoby noszącej pieluchomajtki.
  4. Wykonywanie toalety przynajmniej dwa razy dziennie.
  5. Każdorazowe zabezpieczenie skóry podczas zmiany pieluchy. Dokładne mycie, suszenie i pielęgnacja miejsc narażonych na podrażnienia oraz działania profilaktyczne.
  6. Stosowanie myjek i ręczników delikatnych w dotyku.
  7. U osób unieruchomionych w łóżku czy poruszających się na wózku inwalidzkim bardzo ważna jest zmiana pozycji co najmniej co 3-4 godziny, zaleca się także stosowanie zabiegów pobudzających krążenie w tkankach, m.in. nacieranie i oklepywanie.