Opieka nad osobą niedosłyszącą – wyzwania w pracy opiekunki seniora

Opieka nad seniorem i komunikacja z osobą starszą wymaga nie tylko empatii ze strony opiekuna, ale także posiadania odpowiednich umiejętności i wiedzy. Jest to konieczne zwłaszcza wtedy, gdy opiekun zajmuje się seniorem zmagającym się z konkretnymi dolegliwościami. Szczególnym wyzwaniem może być opieka nad osobą niedosłyszącą.

To jedna z rzeczy, o których powinna pamiętać każda opiekunka osób starszych (zawód ten na ogół wykonują kobiety). Każdy senior jest inny, w związku z czym każdy będzie mieć inne potrzeby. Tak będzie nawet w momencie, gdy osoby starsze łączą na przykład te same schorzenia; zmaganie się z tą samą chorobą wcale nie oznacza, że każda z tych osób będzie potrzebować od opiekuna tego samego. To podstawowa zasada, którą jak najszybciej powinien przyswoić każdy opiekun. O innych można przeczytać w specjalnym poradniku – https://promedica24.com.pl/poradnik-opieki/.

Częściowa utrata słuchu lub jego znaczne pogorszenie bardzo często są związane z postępującymi procesami starzenia się organizmu. Zazwyczaj pierwsze problemy ze słuchem pojawiają się po 60. roku życia, przy czym najbardziej dotkliwe są w okolicy 80. roku życia. Niedosłuch na początku dotyczy przede wszystkim wysokich tonów; z czasem jednak starsza osoba może mieć problem z usłyszeniem reszty tonów.

Czasem jednak niedosłuch może być objawem konkretnej, postępującej choroby. Z tego względu konieczne jest umówienie seniora na wizytę u lekarza (zarówno rodzinnego jak i laryngologa), który stwierdzi, skąd biorą się problemy ze słuchem u osoby starszej (jeśli nie występowały już znacznie wcześniej).

Bez względu jednak na to, jakie okażą się przyczyny niedosłuchu, opiekunka osoby starszej powinna wykazać się przede wszystkim dużą cierpliwością w stosunku do podopiecznego. To bardzo ważne, ponieważ osoby niedosłyszące mają tendencję do izolowania się od społeczeństwa, a nawet od osób, z którymi przebywają na co dzień. Niedosłuch jest dla wielu seniorów problemem wstydliwym, o którym nie chcą rozmawiać, dlatego tym bardziej warto wykazać się empatią, dużą dozą taktu i zrozumieniem.

Jak w takim razie powinna wyglądać opieka nad osobą niedosłyszącą? Po pierwsze, warto zadbać o to, by w miarę możliwości jak najszybciej zaczęła nosić odpowiedni implant słuchowy (oczywiście po wcześniejszej konsultacji ze specjalistą). Może się jednak zdarzyć tak, że w konkretnych przypadkach aparat słuchowy nie będzie wskazany, lub osoba starsza nie będzie chciała z niego korzystać. Co opiekunka powinna zrobić w takiej sytuacji? Na pewno konieczne będzie ustalenie jakichś form porozumiewania się z seniorem. Dużą rolę na pewno odegra komunikacja niewerbalna; opiekun porozumiewający się z seniorem powinien podkreślać swoje słowa zrozumiałymi i czytelnymi gestami. Dodatkowo najlepiej, jeśli podczas przekazywania informacji niedosłyszącej osobie będzie znajdować się jak najbliżej niej. Senior z niedosłuchem powinien też mieć możliwość obserwowania ust opiekuna – po jakimś czasie część wypowiedzi będzie mógł odczytać z ruchu warg. Jednocześnie niezwykle ważne jest, by opiekun mówił stosunkowo głośno, powoli i wyraźnie; jego gesty muszą też odpowiadać temu, co mówi. W innym wypadku komunikacja z niedosłyszącą osobą starszą może być utrudniona, a sam senior będzie odbierał rozmowę jako sytuację stresującą. To z kolei spowoduje, że może zacząć jej unikać, co z punktu widzenia opiekuna jest wręcz niedopuszczalne – chociażby dlatego, że osoba starsza może przez to nie chcieć komunikować swych potrzeb lub alarmować w sytuacji, gdy zacznie dziać się coś złego.

Opiekun osoby starszej powinien mieć świadomość, że jego zadaniem jest pomoc starszej osobie w codziennym funkcjonowaniu. To oznacza, że jego obowiązkiem jest wsłuchiwanie się w potrzeby podopiecznego i odpowiadanie na nie, nawet jeśli na pozór wydają się błahe. Podobnie jest z problemami osoby starszej – dla opiekuna lekki niedosłuch może wydawać się czymś nieistotnym, jednak dla samego seniora może być to ogromny problem, powodujący dodatkowo wstyd i strach. Z tego względu opiekun powinien być wyrozumiały, uważny i gotowy w każdej chwili dodać starszej osobie otuchy.