Aktywność fizyczna osób starszych, czyli jak zadbać o kondycję seniorów?
Ruch to bardzo ważny aspekt zachowania dobrego zdrowia w każdym wieku. Szczególnego znaczenia nabiera jednak w przypadku seniorów, czyli osób po pięćdziesiątym roku życia. Właśnie wtedy ogólna kondycja organizmu ulega naturalnemu obniżeniu, a aktywność fizyczna jest nieodzownym czynnikiem na drodze do sprawności ruchowej i doskonałego samopoczucia.
Na aktywność fizyczną nigdy nie jest za późno!
Zmiany, które zachodzą w organizmie na skutek starzenia się nie omijają żadnego z układów naszego ciała. Seniorzy zapadają na choroby krążenia, schorzenia układu ruchu i inne, a bóle stawów i kręgosłupa ograniczają ich mobilność i możliwość aktywnego życia. U osób po pięćdziesiątym roku życia na te naturalne procesy bardzo często nakładają się niekorzystne skutki siedzącego trybu życia, nadwaga czy inne zaniedbania formy. Wiele osób wpada w błędne koło: nie chcą podejmować aktywności fizycznych bo źle się czują, a jednocześnie źle się czują również dlatego, że nie ćwiczą… Brak ruchu powoduje między innymi spadek wydolności fizycznej, zmniejszenie siły mięśni i kłopoty ze stawami. Tymczasem specjaliści jak powtarzają, że aktywność fizyczna osób starszych jest warunkiem nieodzownym wyższej jakości życia, niezależnie od liczby przeżytych lat. Z badań przeprowadzonych przez WHO wynika, że seniorzy powinni zażywać aktywności fizycznej w celu zwiększenia równowagi i zapobiegania upadkom minimum trzy dni w tygodniu, a ćwiczenia wzmacniające mięśnie powinny być przez nich wykonywane co najmniej dwa razy w tygodniu. Jeśli starsze osoby z powodu lekarskich przeciwwskazań związanych z przewlekłymi chorobami nie są w stanie spełnić tych zaleceń, powinny pamiętać, że każda aktywność przynosi korzyści i ruszać się w takim stopniu, w jakim mogą. Zanim senior podejmie wyzwanie ćwiczenia, koniecznie musi zasięgnąć porady lekarza, by aktywność dostosować do stanu zdrowia i dzięki niej poprawić, a nie nadwyrężyć, jego stan.
Rehabilitacja jako wstęp do ćwiczenia dla osób starszych
Wielu seniorów boi się samodzielnie podejmować aktywność fizyczną, nie tylko ze strachu przed urazem fizycznym, ale w ogóle przed tym, co nowe. Często bodźcem do podjęcia decyzji o ćwiczeniach przez osoby starsze jest spotkanie z rehabilitantem. Aktywność, która rozpoczyna się pod opieką specjalistów, którzy nie tylko indywidualnie dobierają zestaw ćwiczeń, ale także będą towarzyszyć seniorowi na każdym etapie ich wykonywania, to świetny start dla podjęcia wyzwania regularnych ćwiczeń. Doskonały program aktywności fizycznej seniorów powinien zawierać trzy, podstawowe elementy: ćwiczenia wytrzymałościowe, ćwiczenia siłowe oraz ćwiczenia rozciągające, równoważne i koordynacyjne. Regularne ćwiczenia rehabilitacyjne wykonywane nie tylko w gabinecie, ale i później, w warunkach domowych, nie tylko wpłyną pozytywnie na samopoczucie, ale także mogą łagodzić dolegliwości a nawet przebieg chorób przewlekłych. Pacjenci ze schorzeniami układu ruchu z pewnością zauważą też, że regularny wysiłek pomaga w walce z dolegliwościami bólowymi. Badania naukowe pokazują, że zmiana stylu życia z nieaktywnego na aktywny przynosi korzyści zawsze – niezależnie od wieku i stanu zdrowia ćwiczącej osoby.
Jakie ćwiczenia dla osób starszych?
Odpowiadając na to pytanie chciałoby się odpowiedzieć: proste, przyjemne i takie, które niosą za sobą jak najwięcej korzyści. A jakie konkretnie? Eksperci podkreślają, że zaczynając przygodę z ruchem, warto przede wszystkim spacerować. Regularne przechadzki, nawet powolne, które trwają kilkanaście minut, już po dwóch tygodniach mogą sprawić, że senior poczuje się lepiej nie tylko fizycznie, ale i psychicznie. Oprócz lepszego dotlenienia, spacery i krótkie marsze skutecznie zmniejszają ryzyko zawału serca, rozwoju choroby wieńcowej, powodują zmniejszenie poziomu złego cholesterolu, poprawiają pamięć i oczywiście sprzyjają zrzuceniu zbędnych kilogramów. Zalecanym przez badaczy ćwiczeniem dla osób starszych jest również pływanie. To aktywność, która pobudza do działania wszystkie grupy mięśni (jednocześnie nie powodując przeciążenia stawów), a także poprawia wydolność oddechową, dotleniając organizm i przyspieszając metabolizm. Jeżeli samo pływanie nie wydaje się seniorowi być atrakcyjne, a zdrowie mu na to pozwala, z pewnością spodoba mu się aerobik w wodzie. Prowadzony pod okiem doświadczonego trenera, w grupie dedykowanej osobom starszym, dostarczy pozytywnej dawki ruchu i energii. Inną, bardziej stateczną, doskonałą dla seniorów aktywnością fizyczną jest joga. To ćwiczenia, które usprawniają funkcjonowanie stawów, rozciągają mięśnie i ścięgna, a także pozwalają się zrelaksować. Jogę można praktykować samodzielnie w domu lub zapisać się na zajęcia w grupie – coraz więcej ośrodków ma w swoich zespołach trenerów specjalizujących się w ćwiczeniach dla osób starszych. Wiele klubów fitness oferuje również specjalne zajęcia grupowe i indywidualne, które w nazwie mają słowa „gold”, „senior”, czy „50+” – o ile zdrowie seniora na to pozwala, warto sprawdzić ich ofertę. Możliwości jest wiele, ważne jest, by wybrać aktywność fizyczną dostosowaną do potrzeb i upodobań ćwiczącego seniora.