Dlaczego czasami jesień życia jest pogodna, a czasem nie?
To, jak będziemy się starzeć, w dużej mierze zależy od nas i nie mamy tu jedynie na myśli czynnego wypoczynku na świeżym powietrzu ani odpowiedniej diety lub innych form zdrowego stylu życia. Kolosalne znaczenie ma nasza psychika i umiejętność radzenia sobie ze stresem.
Uświadomienie sobie siły pozytywnego myślenia i sposobu radzenia sobie z upływem czasu, ma kluczowe znaczenie dla przebiegu samego procesu. W ciągu przeżytych lat zbieramy doświadczenia, gromadzimy wspomnienia i emocje. Nikt z nas nie jest wolny od złych doświadczeń i każdego spotykają także chwile dobre i piękne.
Od nas zależy, które z tych emocji znajdą się w naszych wspomnieniach oraz kumulacja których emocji będzie miała wpływ na późne lata naszego życia. Dla wielu osób, zwłaszcza prowadzących wcześniej intensywny tryb życia, zaakceptowanie starości jest bardzo trudne I wiąże się z poczuciem porażki. Jest to częsta przyczyna depresji, apatii oraz początku chorób otępiennych.
Jeśli będziemy pielęgnować w sobie złe wspomnienia i długo roztrząsać minione straty, napotkamy na bariery pozytywnego starzenia się.
Niektórzy ludzie starzeją się z trudnością nie dlatego, że ich sytuacja życiowa jest obiektywnie gorsza, lecz dlatego, że mają skłonność do przyjmowania założeń, które podkreślają ciężar brzemienia ich wieku. Wg Roberta D. Hilla u osób starszych wyróżniamy następujące postawy związane z problemem starzenia się:
- Mała elastyczność, która może utrudniać radzenie sobie ze zmianami. Zawęża ona światopogląd osoby starszej do obrazu świata uporządkowanego, czarno-białego, w którym wszystkie zjawiska są wtłoczone w znany schemat. To sposób myślenia i odnoszenia się do innych, który charakteryzuje się tendencją do posługiwania się stereotypami.
- Negatywność to pesymistyczne podejście do świata oparte na przekonaniu, że wszystko, co spotkało, spotyka i spotykać będzie osobę starszą, musi być złe. Takie myślenie opiera się na tendencyjnym wyselekcjonowaniu jedynie złych informacji lub nawet tych dobrych wtłoczonych w pesymistyczny schemat, np. „ Po co kupiłaś nowy telewizor? I tak wzrok mi się pogorszył.”
- Martwienie się jest formą radzenia sobie z trudnymi zdarzeniami, których się spodziewamy – ma wtedy pozytywny wpływ na człowieka. Jednak osoba martwiąca się nadmiernie, jak mówimy “na zapas”, niepotrzebnie sprawia sobie cierpienie i staje się nieszczęśliwa.
- Egocentryzm u osób starszych jest złożony. Dobrze, że osoba jest skoncentrowana na sobie i zdaje sobie sprawę z własnych potrzeb, nie żyjąc jedynie wspomnieniami lub życiem innych. Jednak nadmierna koncentracja na sobie powoduje powstanie przekonania, że nikt tak nie cierpi, jak ona sama, nikt nie jest tak nieszczęśliwy i tak chory. Stan taki nie pozwala seniorowi ani na chwilę oderwać się od problemu, powodując dodatkowe cierpienie.
- Żal jest negatywnym uczuciem, ściśle związanym ze wspomnieniami. Osoby z taką postawą tęsknią za młodością i aktywnym życiem, którego nie mogą już prowadzić. Ma to destruktywny wpływ na ich obecne życie, w którym już nic ich nie cieszy.
