Oczekiwania a potrzeby wyższego rzędu
Potrzeby wyższego rzędu u osób starszych są bardzo zróżnicowane. Wynika to z ich wcześniejszego życia, z pozycji społecznej i rodzinnej, wykonywanego zawodu i zainteresowań. Każdy senior takie potrzeby posiada, jedynie stopień ich uświadomienia bywa mniejszy lub większy. Zaspokojenie tych potrzeb jest nie mniej istotne, niż zaspokojenie potrzeb egzystencjalnych.
Potrzeby wyższego rzędu
- potrzeba przynależności. Podopieczny przezwycięża poczucie osamotnienia i obcości, wchodząc w bliskie relacje z osobami, które spotyka, potrzebuje częstego kontaktu z rodziną. Musimy zapewnić seniorowi poczucie tej bliskości nawet wtedy, gdy członkowie rodziny są daleko lub są zajęci. Możemy się z nimi skontaktować i poprosić o rozmowę z podopiecznym lub rozmawiać z podopiecznym o rodzinie, w taki sposób, aby opowiadał o miłych chwilach rodzinnych. Umożliwiajmy kontakty towarzyskie podopiecznemu tak często, jak to możliwe. Jeśli chce uczestniczyć w życiu jakiejś grupy, na przykład religijnej lub sąsiedzkiej, zapewnijmy mu możliwość spotykania się z jej członkami.
- potrzeba szacunku, uznania i przydatności. Jest ona jedną z ważniejszych potrzeb starszych osób. W celu jej zaspokojenia, dajmy im szansę wykorzystania ich doświadczeń życiowych. Stwórzmy możliwości rozwijania istniejących już zainteresowań lub je rozbudźmy. Zachęcajmy do pielęgnowania tradycji. Przede wszystkim nigdy nie traktujmy seniora jakby był dzieckiem, nawet wtedy, gdy choruje na chorobę otępienną. (Angażowanie seniorów w czynności życia codziennego spowalniają postęp chorób otępiennych i zniedołężnienia).
- potrzeby poznawcze. Pozwólmy podopiecznemu oglądać te programy telewizyjne, które go interesują. Czytajmy lub dostarczajmy mu prasę i książki, które lubi. Porozmawiajmy na temat sąsiadów lub znajomych, opowiadajmy o naszym miejscu zamieszkania i życiu, jeśli jest tym zainteresowany. Wymieniajmy się z seniorem informacjami na tematy go interesujące, na przykład spytajmy o przepis kuchni niemieckiej i opowiedzmy, jak podobną potrawę robi się w Polsce.
- potrzeby estetyczne. Dotyczą zarówno otoczenia podopiecznego, jak i jego samego. Każda kobieta chce być piękna, chwalmy ją, że wygląda ślicznie w sukience lub we fryzurze zamiast mówić, że sukienka jest ładna lub fryzura udana. Te same zasady stosujmy wobec mężczyzn. Potrzeby estetyczne dotyczą też potrzeby obcowania ze sztuką, dlatego proponujmy podopiecznym wyjście do teatru lub do galerii, albo na koncert. Zachęcajmy do aktywności artystycznej takiej jak np. śpiewanie czy malowanie.
- potrzeba samorealizacji. Pozwalajmy seniorowi wykonywać czynności, które sam chce zrobić. Jeśli mu się coś nie uda, odczekajmy jakiś czas i zaproponujmy pomoc. Nigdy nie zniechęcajmy podopiecznego do aktywności, np. nie wyręczajmy przy posiłkach, jeśli nie ma takiej konieczności.
- potrzeby duchowe. W wyniku zebranego doświadczenia życiowego i zmiany sytuacji bywa, że podopieczny zmienia swój stosunek do wiary. Nigdy nie próbujmy wpływać na decyzje seniora. Pamiętajmy, że wiara każdego człowieka jest sprawą indywidualną i należy tylko do danego człowieka.