Bezpieczny dom – jak dbać o przestrzeń wokół seniora?

Z pracą jako opiekunka osób starszych wiąże się wiele obowiązków – jednych z nich jest zapewnienie podopiecznemu bezpieczeństwa. Jednak odpowiednie przygotowanie domu seniora leży w gestii rodziny. Jak uczynić pomieszczenia, w których przebywa bezpiecznymi? Jaki udział ma w tym opiekunka seniora? Praca w opiece wiąże się z pomaganiem podopiecznemu, wyręczaniem go w pewnych czynnościach oraz czuwaniem nad tym, by nie przydarzyło się nic złego.

Według szacunków u ok. 70% seniorów po 75. roku życia upadek prowadzi do ciężkich urazów, a nawet i śmierci. Warto zatem zrobić wszystko, by do niego nie doszło. Choć oczywiście nawet i w najlepiej przystosowanym do potrzeb osoby starszej domu może zdarzyć się wypadek. Do najczęstszych skutków upadku osób starszych zalicza się: krwiaki, stłuczenia, złamania, urazy w obrębie czaszki (w tym wstrząśnienia mózgu i krwotoki śródczaszkowe). Zazwyczaj podczas upadku seniorzy łamią kość udową lub ramienną oraz przedramienia i nadgarstka. Czasem zdarzają się też złamania żeber i kręgów. Najgorsze rokowanie mają osoby starsze w przypadku złamania kończyn dolnych, ponieważ dają powikłania związane z długotrwałym unieruchomieniem. Są to m.in.: zakrzepica żył głębokich, odleżyny, zaburzenia krążenia, zapalenie płuc, zaparcia, zakażenia układu moczowego czy zanik mięśni. Im dłużej senior jest unieruchomiony, tym gorzej. Wyżej wymienione komplikacje mogą prowadzić do śmierci.

Po upadku może dojść również do tzw. zespołu poupadkowego. Jest to lęk przed kolejnym upadkiem, który prowadzi do ograniczenia codziennej aktywności ruchowej. To oczywiście również ma swoje negatywne konsekwencje – źle wpływa na układy krążenia, oddechowy i narząd ruchu oraz psychikę. Zabezpieczenie podopiecznego przed wypadkami w domu to jedno z głównych zadań opiekunki osób starszych, a jest ono szczególnie ważne podczas opieki nad osobami z wadami wzroku.

W związku z tak poważnymi konsekwencjami upadków warto im zapobiegać. Jak to zrobić? Trzeba wyeliminować ich przyczyny. Mieszkanie podopiecznego powinno być przystosowane do jego potrzeb. To zadanie dla jego rodziny, choć oczywiście opiekunka seniora może podpowiedzieć jakie usprawnienia wprowadzić. Warto zadbać o akcesoria, które ułatwią codzienne funkcjonowanie. Bardzo często przyczyną upadków są zawroty głowy, będące częstym skutkiem ubocznym przyjmowanych leków. Czasem pomóc może zmiana dawkowania. Należy zapytać o to lekarza.

Bardzo ważne jest także regularne wykonywanie ćwiczeń poprawiających sprawność seniora. W tym może pomóc opiekunka. Może mu pomagać i zachęcać go. Najlepiej poprosić fizjoterapeutę o specjalny zestaw ćwiczeń dla seniora, oczywiście uwzględniający jego możliwości ruchowe i potrzeby. Taki zestaw powinien obejmować ćwiczenia poprawiające ruchomość stawów, elastyczność powięzi, siłę, koordynację, równowagę i wydolność.

W domu każdego seniora, zwłaszcza tego, który ma problem z poruszaniem się, powinny znaleźć się następujące akcesoria ułatwiające funkcjonowanie:

Warto usunąć wszelkie dywaniki, ponieważ bardzo często się zwijają. Trzeba także pozdejmować z półek bibeloty, by ułatwić dostęp np. do telefonu. Należy zabezpieczyć wszelkie kable i inne przedmioty znajdujące się na podłodze oraz usunąć niebezpieczne progi. W łazience koniecznie trzeba zastąpić wannę prysznicem – ryzyko poślizgnięcia się podczas wchodzenia/wychodzenia z wanny jest naprawdę duże! Poza tym seniorowi łatwiej usiąść na siedzisku prysznicowym niż w wannie.

Opieka domowa pozwala na to, by senior nie musiał opuszczać swojego domu. Jednak to wcale nie oznacza, że jest w nim bezpieczny. Jego mieszkanie musi być odpowiednio przygotowane. Dotyczy to zwłaszcza osób chorych i mających problemy z poruszaniem się. Jaka jest rola opiekunki seniora w zapewnieniu mu bezpieczeństwa? Powinna wspierać podopiecznego w każdy sposób i pomagać mu w codziennych czynnościach, zwłaszcza tych, z którymi sobie nie radzi. Bardzo ważne, by pomagała mu i jednocześnie zachęcała do regularnego wykonywania ćwiczeń fizycznych poprawiających sprawność. Oczywiście dotyczy to podopiecznych chodzących. Jednak to rodzina seniora musi zadbać o stworzenie bezpiecznego domu dla seniora. Nie należy to do obowiązków opiekunki – może jednak podpowiedzieć rodzinie na co zwrócić uwagę. A co z czasem wolnym opiekunek w Niemczech? Czy opiekunka musi non stop pilnować seniora bez możliwości odpoczynku? Oczywiście, że nie – jak najbardziej przysługuje jej czas na relaks. Ma czas na wieczorny i nocny odpoczynek – kiedy senior pójdzie spać, a także godzinę czy dwie w ciągu dnia. Trzeba to podkreślić – żeby nie tworzyć fałszywego obrazu pracy opiekunki bez czasu wolnego dla siebie.